ETHEPHON - Chất điều hòa sinh trưởng, chất kích thích mủ cao su

Ethephon (Ethrel) là chất điều hoà sinh trưởng thực vật thuộc nhóm phosphonate - có tác dụng kích thích sự rụng lá và phóng thích etylen. Etylen là hormon nội sinh của thực vật, từ sự hình thành của etylen sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều quá trình hoạt động của thực vật.

1. Công thức hóa học: 2-Clorethylen phosphonic acid (2-CEPA)
2. Tên thương phẩm: Ethrel (Mỹ); Flodimex (Đức) ; Ethephon (Nga)….

3.Tính chất lý hóa của Ethephon: Ethephon là một chất lỏng không màu, không mùi. Nó được ổn định trong dạng acid và bị phá hủy ở pH lớn hơn 3,5. Hàm lượng hoạt chất: 400mg/l, tỉ trọng 1,2 g/ml, pH= 3. Nó dễ tan trong nước, ít độc với người và gia súc. Thử nghiệm độc hại trên chuột cống theo đường tiêu hóa cho thấy: LD50=7.00 mg/kg. Ethephon không độc hại với ong, ít độc hại với cá.Ethephon không liên kết chặt chẽ trong mô cây trồng. Nó có thể loại bỏ dễ dàng bằng cách rửa.
4. Cơ chế phóng thích Etylen từ Ethephon: 
- Trong đó trong Etylen là chất khí, tự cây cối trong quá trình phát triển tự sinh ra Etylen ( CH2 = CH2 ) gọi là Etylen nội sinh .
- Vết H3PO4 và HCl cực nhỏ, dễ tan trong nước và nhỏ hàng trăm lần nồng độ acid H3PO4 và HCl dùng trong công nghệ dược và thực phẩm. Vậy Ethephon hoàn toàn không độc.

Tính chất lý - sinh của Ethephon
Điểm bốc cháy: Không
Khả năng hòa tan: Phân tán tốt trong nước
Điểm sôi: Không dữ liệu
Khả năng bắt lửa: Không
Khả năng gây nổ: Không
Thời hạn bảo quản: 2 năm
pH: 3 – 3.5
Khả năng hỗn hợp: Có thể hỗn hợp với các thuốc trừ bệnh có
tính acid (hỗn hợp trước khi dùng)
Nhóm độc theo WHO: IV
LC50 qua đường hô hấp: Không ảnh hưởng đối với chuột, thỏ, lợn, mèo.
Khả năng kích thích da: Không
Khả năng kích thích mắt: Không
Khả năng gây dị ứng: Không
Độc với cá và động vật thủy sinh: Không
Độc với ong: Không
Đối với chim, động vật hoang dã: Không
Ảnh hưởng đến thiên địch: Không

Cơ chế tác động của Etylen
Khi xử lý Etylen, thường có 2 loại phản ứng xảy ra: Phản ứng nhanh (trong vài phút) và phản ứng chậm (trong vài giờ). Do đó, cơ chế tác động của Etylen có thể diễn ra theo 2 chiều hướng:
1.Dưới tác động của Etylen, màng tế bào có những biến đổi cơ bản: Tính thấm của màng tăng lên đáng kể do Etylen có áp lực cao với lipid, một thành phần chủ yếu cấu tạo nên màng tế bào. Điều đó dẫn đến giải phóng các enzyme vốn tách rời với cơ chất do màng ngăn cách. Các enzyme này có điều kiện tiếp xúc với cơ chất và gây ra các phản ứng có liên quan đến các quá trình sinh lý, hóa sinh của cây như: Quá trình chín, thoát hơi nước, quá trình trao đổi protein và acid nucleic.
2.Etylen gây hoạt hóa các gen cần thiết cho quá trình tổng hợp enzyme mới, xúc tác cho các phản ứng hóa sinh xảy ra trong cây trồng và nông sản như các emzyme hô hấp, invertaza, enzyme xúc tác cho các phản ứng biến đổi diệp lục, acid hữu cơ, tanin, pectin, các chất thơm….
Trong tác động gây ảnh hưởng đến sự rụng các cơ quan, có thể Etylen đã kích thích tổng hợp xenlulaza, pectinaza gây ra sự phân hủy tế bào tầng rời dẫn đến sự rụng.
Vai trò của Etylen
1.Etylen tác động đến phát triển và chín của quả.
2.Etylen làm già hóa cây.
3.Etylen tác động đến quá trình ngủ, nghỉ của củ giống, hạt giống.
4.Etylen tác động phân hóa, sinh trưởng của rễ cây.
5.Etylen tác động sự ra hoa, sự phân hóa giới tính của hoa.
6.Tác động Etylen đến quá trình tổn thương cơ giới và stress của cây trồng.
Ngày nay có nhiều chất tổng hợp tương tự Etylen như:
- Ethephon (Ethrel)
- Axetylen, Butylen, Propylen
- Vinylchrorid…..
Quan trọng và hiệu quả nhất là Ethephon.